Les 2 In deze les houden we ons bezig met ת ע ר ג ע ל-א פ יק י- מ י ם Les 2, Pagina 1
Vraag 1 1.1 Schrijf de letters na 1.2 Schrijf de woorden na 1.3 Benoem de Hebreeuwse letters 1.4 Noteer de uitspraak ת ע ר ג ע ל - א פ י ק י - מ י ם 1 Schrijven - - 2 Schrijven 3 Letters benoemen - - 4 Uitspraak Les 2, Pagina 2
? ת ע ר גvan Vraag 2: Wat is de stam Als we 1 letter moeten snoeien om 3 stam-letters over te houden hebben we de opties: ת ע ר ג of ת ע ר ג = ת ע ר ג Les 2, Pagina 3
?ערג Vraag 3: Wat betekent Hoe kunnen we de betekenis van een Bijbels-Hebreeuws woord nagaan? 1 2 3 Woordenboek P285 Concordantie P977 Les 2, Pagina 4
In de Nederlandse Concordantie van de Bijbel (Abraham Trommius 1988)zien we bij het nederlandse woord schreeuwen 30 verwijzingen naar het OT maar wel uit 9 verschillende Hebreeuwse stammen. Nu gaan de wegen van onze Hebreeuwse Concordantie en de Nederlandse Concordantie uit elkaar. In de Nederlandse concordantie worden 9 ideeën, woorden samengevoegd tot 1 betekenis maar in de Hebreeuwse concordantie blijven de woorden hun eigen betekenis behouden. Les 2, Pagina 5
Stam Tenach 'Schreeuwen' Volgens ons Woordenboek De tabel hiernaast toont Hebreeuwse stam, met daarachter het aantal keren dat dit woord in de Tenach 1 voorkomt. Vervolgens een kolom hoe vaak dat woord in de Statenvertaling met schreeuwen is vertaald, en daarnaast de betekenis volgens ons Woordenboek. De tabel hieronder toont de Hebreeuwse stam per tekst waar in de Statenvertaling het woord schreeuwen staat. זעק 73 12 roepen, aanroepen, schreeuwen יבב 1 1 luid roepen נהק 2 1 ezel) balken, schreewen (als een ערג 3 3 verlangen, snakken naar צוח 2 1 luid roepen, juichen צעק 54 5 roepen צרח 1 1 schreeuwen, krijsen רוע 47 1 juichen, luid roepen, strijdkreet שוע 21 5 om hulp roepen 204 30 Tekst Stam Woordenboek Tekst Stam Woordenboek Exo 2:23 זעק (aan)roepen, schreeuwen Ps 42:2 ערג verlangen, snakken naar 1 Sam 4:13 זעק (aan)roepen, schreeuwen Joël 1:20 ערג verlangen, snakken naar Job 35:9 זעק (aan)roepen, schreeuwen Jes 42:11 צוח luid roepen, juichen Jes 14:31 זעק (aan)roepen, schreeuwen Gen 27:34 צעק roepen Jes 15:4 זעק (aan)roepen, schreeuwen Exo 5:15 צעק roepen Jes 15:5 זעק (aan)roepen, schreeuwen Jes 42:2 צעק roepen Jes 26:17 זעק (aan)roepen, schreeuwen Jes 65:14 צעק roepen Jer 25:34 זעק (aan)roepen, schreeuwen Klaag 2:18 צעק roepen Jer 47:2 זעק (aan)roepen, schreeuwen Zef 1:14 צרח schreeuwen, krijsen Eze 21:12 זעק (aan)roepen, schreeuwen Rich 7:21 רוע juichen, strijdkreet Eze 27:30 זעק (aan)roepen, schreeuwen Job 19:7 שוע om hulp roepen Hab 1:2 זעק (aan)roepen, schreeuwen Job 30:28 שוע om hulp roepen Rich 5:28 יבב luid roepen Job 39:3 שוע om hulp roepen Job 30:7 נהק balken (als een ezel) Jes 58:9 שוע om hulp roepen שוע Klaag 3:8 om hulp roepen 1 Tenach: Thora, Neviim (Profeten) en Chetu- of Kethuvim (Geschriften) Les 2, Pagina 6
Schreeuw in schuld & onschuld Opvallende verschillen tussen de schreeuw uit ערג Ps42 en de andere schreeuwen uit de Statenvertaling: Schreeuw & dier: De schreeuw ערג uit Ps 42 en Joël 1:20 is een schreeuw van een dier, niet van een mens. Een schreeuw van schepsel naar schepper. Weliswaar op een vervloekte aarde, maar in onschuld. Schreeuw & mens: In vergelijking met de andere 27 teksten uit de Tenach waar in de Statenvertaling met schreeuwen is vertaald is, valt op dat het dan gaat om mensen die schreeuwen, en die zich van hun schuld bewust zijn. (Hab 1:2-3) Job 39:3 is hierop de uitzondering waar ook de stam שוע (om hulp roepen) door God zelf gebruikt wordt bij het roepen van de raaf om eten voor haar jongen. o Zie ook Ps 147:9 ( ) aan de jonge raven, als zij roepen o De Heere Jezus gaat hierop verder als Hij later zegt: Uw hemelse Vader voedt de vogelen des hemels (Matt 6:26) De schreeuw van Korach, en van zijn kinderen (Ps 42:1, Num 16:23-34, Num 26:9-11, 1 Kro 6:37) Ik wil ook wijzen op een ander verband. Deze psalm wordt aangeduid met de woorden van de zonen van Korach. Korach (neef van Mozes), Datan en Abiram waren ontevreden met het leiderschap van Mozes 2. God kondigt het oordeel aan, en het oordeel voltrekt zich: En zij voeren neder, zij en alles wat hunner was, levend ter helle; en de aarde overdekte hen, en zij kwamen om uit het midden der gemeente. En het ganse Israel, dat rondom hen was, vlood voor hun geschrei; ( ) David stelde later de kinderen van Korach aan als zangers in het heiligdom ( 1 Kro 6: 37). Toen de kinderen van Korach hun tempel-liedbundel samenstelde, begon hun eerste lied met de woorden: Als een hert schreeuwt naar de waterstromen, alzo schreeuwt mijn ziel tot U, o God! Franz Delitzsch zegt hiervan: teneinde zo de naam van de ongelukkige stamvader door betere godsdienstige liederen te verzoenen. De schreeuw op Golgotha Mogen we de lijnen hier doortrekken naar Golgotha? (Joh 19:28) Hierna Jezus, wetende, dat nu alles volbracht was, opdat de Schrift zou vervuld worden, zeide: Mij dorst. Als een hert, onschuldig, schreeuwen om water. Opdat de Schrift zou vervuld worden. 2 Zie Numeri 16 Les 2, Pagina 7
Letterstudie Al deze betekenissen zitten in het woord.ערג De ogenschijnlijke leider, is in beweging en schreeuwt om water. David, de kinderen van Korach, de leider van de kudde herten; ogenschijnlijke leiders, maar in beweging, schreeuwend naar water, schreeuwend naar God! Woordverband. Dat wil zeggen dat ten minste 2 letters van ערג hetzelfde dienen te zijn. Als u door ons Woordenboek P284, P285 en P286 blader, noem dan eens enkele woorden die woordverband hebben. Alle woordverbanden nagaan is voor dit moment te veel, maar hopelijk is het u wel duidelijk dat deze verbanden bestaan, en zo bestudeerd kunnen worden. Les 2, Pagina 8
ע ל-א פ יק י-מ י ם Het laatste deel van het bovenstaande kennen we inmiddels, מ י ם is Het eerste deel ע ל betreft een samenstelling van een woord, en betekent hier naar De twee streepjes zijn toegevoegd om de woordsamenstelling duidelijker te maken. א פ יק י Dan kunnen we door het binnen-deel Krukkenboek P40 Concordantie P147 Woordenboek P27 Les 2, Pagina 9
. שי תע ר ג אל י ך א ל ה ים כ ן נ פ -- מי ם - אפ יק י - תע ר ג ע ל, כ אי ל מי ם - אפ יק י - ( ע ל al-afiqéj-majim) is eigenlijk een samengestelde uitdrukking, en dient daarom als een geheel opgevat te worden, en betekent dan: naar stromen van water. Woordenboek P26 Concordantie P146 ב, תהלים מב Les 2, Pagina 10
2 Sam 22:16 En de diepe kolken der zee werden gezien, de gronden der wereld werden ontdekt, door het schelden des HEEREN, van het geblaas des winds van Zijn neus. In dit vers blijkt de wereldomvattende consequentie van Gods ingrijpen. De beddingen van de zee waren te zien en de grondvesten van de wereld kwamen bloot te liggen door het schelden van JHWH en de Ruach van Zijn neus. (Oordeelskracht) 3 Job 6:15 Mijn broeders hebben trouwelooslijk gehandeld als een beek; als de storting der beken gaan zij door; Het gebrek aan loyaliteit van zijn vrienden vergelijkt Job met een wadi en de bedding ervan, waar waterlopen zijn geweest en na enige tijd zijn verdwenen. Job beschrijft de vrienden als onbetrouwbaar en als mensen die verdwijnen wanneer je ze nodig hebt. Job 12:21 Hij giet verachting over de prinsen uit, en Hij verslapt den riem der geweldigen. Job vermeld dat God schande uitgiet over geweldigen waarschijnlijk vooraanstaande militairen. Als de riem het kleed niet meer vastbindt, kan men niet goed werken of lopen. Job 40:13 Zijn beenderen zijn als vast koper; zijn gebeenten zijn als ijzeren handbomen. Afiqéj betekent ook buizen. Het woord wordt gebruikt voor een kanaal of een bedding van een beek, maar hier wordt het toegepast op de leviathan. (Denk aan de beenderen van een nijlpaard, vast als koper.) Job 41:6 Zeer uitnemend zijn zijn sterke schilden, elkeen gesloten als met een nauwdrukkend zegel. Afiqéj betekent ook gleuf, groef Kan er ook met rijen vertaald worden? Ps 18:16 En de diepe kolken der wateren werden gezien, en de gronden der wereld werden ontdekt, van Uw schelden, o HEERE! van het geblaas des winds van Uw neus. De dichter beschrijft water dat zich terugtrekt, waardoor de bedding van het water droog komt te liggen en de grondvesten van de wereld zichtbaar worden. Onherroepelijk wordt ook het beeld opgeroepen van Israëls redding door God bij de Schelfzee (Ex 14) Ps 126:4 O HEERE! wend onze gevangenis, gelijk waterstromen in het zuiden. De vroege regens zorgde in het Zuiderland voor een totale metamorfose: alles werd groen. Waar alle beekjes en rivieren droog stonden, wordt het nu in korte tijd een bruisende massa dat naar beneden buldert: de waterstromen in het zuiden. 3 Opmerkingen bij Samuel, Job en Ps 18 komen uit M.J. Paul e.a., Studiebijbel Oude Testament, Veenendaal 2007 Les 2, Pagina 11
Hoogl 5:12 Zijn ogen zijn als der duiven bij de waterstromen, met melk gewassen, staande als in kasjes der ringen. Waterstromen, een plaats bij uitstek waar de rots duif het liefst zijn nest heeft. Deze duif leefde echter niet in gevangenschap; hij leefde vrij, in de rotsen, bij de waterstromen. (De duif was het offer van de arme) 4 Jes 8:7 Daarom ziet, zo zal de Heere over hen doen opkomen die sterke en geweldige wateren der rivier, den koning van Assyrie en al zijn heerlijkheid; en hij zal opkomen over al zijn stromen, en gaan over al zijn oevers; Rein water en de heerlijkheid van de God van Jerusalem wordt gesteld tegenover onreine wateren en de heerlijkheid van de koning van Assyrië. Eze 5 6:3 En zeg: Gij bergen Israels, hoort het woord des Heeren HEEREN! Zo zegt de Heere HEERE tot de bergen en tot de heuvelen, tot de beken en tot de dalen: Ziet, Ik, Ik breng over u het zwaard, en Ik zal uw hoogten verderven. De kern van Israëls zonde is de verontreiniging van het heiligdom en van het land. Dit is de reden van het vertrek van de כ ב וד (kávod) heerlijkheid van JHWH. Ook over de beken wordt het oordeel uitgesproken. Eze 31:12 En vreemden, de tirannigste der heidenen, roeiden hem uit en verlieten hem; zijn takken vielen op de bergen en in alle valleien, en zijn scheuten werden verbroken bij alle stromen des lands; en alle volken der aarde gingen af uit zijn schaduw, en verlieten hem. De ondergang van de koning van Assyrië wordt hier beschreven om de farao van Egypte duidelijk te maken dat het hem niet anders zal vergaan. De farao wordt aangesproken op zijn grootsheid en praal. De stromen des lands hebben hun taak in dit oordeel. Eze 34:13 En Ik zal ze uitvoeren van de volken, en zal ze vergaderen uit de landen, en brengen ze in hun land; en Ik zal ze weiden op de bergen Israels, bij de stromen en in alle bewoonbare plaatsen des lands. Het land moet eerst vernieuwd worden voordat het een plaats kan krijgen in de relatie met JHWH en Zijn (kávod) heerlijkheid. Het land zal daadwerkelijk door een leven gevende stroom van water worden vernieuwd. De beek ontspringt uit het heiligdom en neemt de taak over die het koperen wasvat had. 4 C.L. Schneider, Het Hooglied, hetwelk van Sálomo is, Ridderkerk 2003 5 De opmerkingen bij de teksten uit Ezechiël zijn genomen uit: Dr. P. de Vries, De heerlijkheid van JHWH in het Oude Testament en in het bijzonder in het boek Ezechiël, Heerenveen 2010 Les 2, Pagina 12
Eze 35:8 En Ik zal zijn bergen met zijn verslagenen vervullen; uw heuvelen, en uw dalen, en al uw stromen, in dezelve zullen de verslagenen van het zwaard liggen. Het geprofeteerde onheil voor de volkeren is gerelateerd aan het heil voor Israël. In Ezechiël wordt ons duidelijk gemaakt dat JHWH regeert over alle volkeren, maar Hij belooft slechts alleen aan Israël herstel. Eze 36:4 Daarom, gij bergen Israels! hoort het woord des Heeren HEEREN: Zo zegt de Heere HEERE tot de bergen en tot de heuvelen, tot de stromen en tot de dalen, tot de verwoeste eenzame plaatsen en tot de verlaten steden, die tot een roof en tot een spot geworden zijn voor het overblijfsel der heidenen, die rondom zijn; Het beloofde herstel van de bergen en waterstromen van Israël staat tegenover het oordeel over het gebergte Seïr (Edom). Het herstel beschreven in Eze 36:1-15 vormt een keerzijde van 6:1-14 waar de afgodendienst die op de bergen van Israël wordt bedreven, wordt veroordeeld. Vergelijk 6:3 met 36:4 Joël 1:20 Ook schreeuwt elk beest des velds tot U; want de waterstromen zijn uitgedroogd, en een vuur heeft de weiden der woestijn verteerd. Een beeld dat de toorn van God over het land Israël gegaan is vanwege haar onreinheid. Joël 3:18 En het zal te dien dage geschieden dat de bergen van zoeten wijn zullen druipen, en de heuvelen van melk vlieten, en alle stromen van Juda vol van water gaan; en er zal een fontein uit het huis des HEEREN uitgaan, en zal het dal van Sittim bewateren. Na het gericht over Israëls vijanden volgt de belofte van zegen voor het volk van God, met als hoogtepunt vers 21: En JWHW zal wonen te Sion. א פ יק י Zo lezen we een volgende Bijbelse betekenis van 1. Waterstromen als beeld van Gods kracht in Zijn machtige schepping, en de wereldomvattende consequenties van Zijn ingrijpen. (Schelfzee) 2. Water als symbool voor de reinheid van het land. Er is verbinding tussen de aanwezigheid van de heerlijkheid van JHWH en de reinheid van het land door levend water. 3. Na verontreiniging van het land, komen de oordelen, waar ook het water een rol speelt. 4. Na het oordeel wordt het Israël opnieuw gereinigd door stromen van levend water. Als een hert dat schreeuwt naar waterstromen! Les 2, Pagina 13
Oefenen van de uitspraak: כ אי ל ת ע ר ג ע ל-א פ יק י-מ י ם כ ן נ פ ש י ת ע ר ג א ל יך א ל ה ים elohim élechá ta'arog nafschi kén al-afiqéj-majim ta'arog kê'ajjál Les 2, Pagina 14